ЎЎЎ 1. Эдуард Пякарскі. Мікалай Прыпузаў. 1. (Нэкралёг.) Койданава. "Кальвіна". 2021.

 

 

 

                                              НИКОЛАЙ ПРОКОПЬЕВИЧ ПРИПУЗОВ

                                                                         (Некролог).

    Недавно скончался известный этнограф Николай Прокопьевич Припузов, бывший народный учитель, крестьянин Покровской волости Якутск округа, никогда не порывавший связи с крестьянским миром, служивший последнему в качестве учителя, старосты, письмоводителя и головы. Из печатных работ покойного мне известны следующие: 1) Участь бедных детей Якутской области (Известие Вост.-Сиб отд. Имп. Русск. Геогр. Общ. т. XV, №№ 1-2, 1884 г.), 2) Сведения для изучения шаманства у якутов Якутск. окр., собраны по программе Н. Н. Агапитова (там же № 3-4). 3) Мелкие заметки о якутах (Записки Вост.-Сиб. Отд. И.Р.Г.О. по этнографии. Т. II, вып 2. Шаманские поверья инородцев Вост. Сиб. Ирк. 1890). 4) Заметки по народ медицине якутов (животные средства лечения) (Энографич Обозр. 1898 г., № 2). В этом же номере «Этнограф. Обозрения» помещена статья Н. Харузина: «Юридические обычаи якутов», составленная по материалам покойного Припузова. Из ненапечатанных работ мне известны: довольно обширная статья о свадебных обрядах приленских крестьян, требующая, впрочем, солидной литературной обработки, и имеющиеся в моем распоряжении якутские песни с русским переводом, переданные мне как материал по фольклору, Д. А Клеменцем. В последнее время Н. П. Припузов состоял вице-председателем якутского сельскохозяйственного общества.

    Покойный помещал свои корреспонденции с Лены в «Восточном Обозрении».

    Эд. Пекарский

    11 июля 1904 г.

    г. Якутск

    /Восточное Обозрѣніе. Газета политическая и литературная. Иркутскъ. № 186. 6 августа 1904. С. 3./

 

                                                                   † Н. П. Припузов

                                                                           (некролог.)

    В «Вост. Обозр.» г. Эд. Пекарский сообщает, что недавно скончался этнограф Николай Прокопьевич Припузов, бывший народный учитель крестьянин Покровской волости Якутск. округа, никогда не порывавший связи с крестьянским миром, служивший последнему в качестве учителя, старосты, письмоводителя и головы. Из печатных работ покойного известны следующие: 1) Участь бѣдныхъ дѣтей Якутской области (Извѣстія Вост.-Сиб. Отд. Имп. Русск. Геогр. Общ. т. XV, №№ 1-2, 1884 г.), 2) Свѣдѣнія для изученія шаманства у якутовъ Якутск. окр., собраны по программѣ Н. Н. Агапитова (там же №№ 3-4). 3) Мелкія замѣтки о якутахъ (Записки Вост.-Сиб. Отд. И.РГ.О. по этнографіи, Т. II, вып. 2. Шаманскія повѣрія инородцевъ Вост.-Сиб. Ирк. 1890). 4) Замѣтки по народ. медицинѣ якутовъ (животныя средства лѣченія) (Этнографич. Обозр. 1898 г., № 2. В этомъ же № «Этнограф. Обозрѣнія» помѣщена статья Н. Харузина: «Юридическіе обычаи якутовъ», составленная по матеріаламъ покойнаго Припузова. Из ненапечатанных работ г-ну Пекарскому известны: довольно обширная статья о свадебных обрядах приленских крестьян, требующая, впрочем, солидной литературной обработки, и имеющиеся в его распоряжении якутские песни с русским переводом, переданные ему, как материал по фольклору, Д. А. Клеменцом. В последнее время Н. П. Припузов состоял вице-председателем якутского сельско-хозяйственного общества.

    Покойный помещал свои корреспонденции с Лены в «Восточномъ Обозрѣніи»

    [C. 137.]

 

 

 

    Эдуард Карлович Пекарский род. 13 (25) октября 1858 г. на мызе Петровичи Игуменского уезда Минской губернии Российской империи. Обучался в Мозырской гимназии, в 1874 г. переехал учиться в Таганрог, где примкнул к революционному движению. В 1877 г. поступил в Харьковский ветеринарный институт, который не окончил. 12 января 1881 года Московский военно-окружной суд приговорил Пекарского к пятнадцати годам каторжных работ. По распоряжению Московского губернатора «принимая во внимание молодость, легкомыслие и болезненное состояние» Пекарского, каторгу заменили ссылкой на поселение «в отдалённые места Сибири с лишением всех прав и состояния». 2 ноября 1881 г. Пекарский был доставлен в Якутск и был поселен в 1-м Игидейском наслеге Батурусского улуса, где прожил около 20 лет. В ссылке начал заниматься изучением якутского языка. Умер 29 июня 1934 г. в Ленинграде.

    Кэскилена Байтунова-Игидэй,

    Койданава

 

    Меценат, просветитель, член Русского географического общества – такой была уникальная личность Николая Припузова. В 17 лет он стал первым учителем Чурапчинской школы. О выдающемся деятеле Якутии рассказал его правнук Борис Припузов.

    – Я родился 31 января 1936 года в городе Покровске. Моя мама Евдокия Николаевна – дочь Николая Прокопьевича Припузова. В 1875 году он создал первую школу в Нюрбе, где преподавал в течение пяти лет детям-якутам русский язык, математику, закон Божий. В то время произошла вспышка оспы, и Николай Прокопьевич отправлял письма в Якутск с просьбой отправить лекарства, врачей и больниц в Нюрбе не было совсем. К сожалению, двое его учеников скончались из-за болезни. Потом Николай Прокопьевич стал старостой 20-ти почтовых станций, головой Хангаласского улуса, депутатом Якутской области, Покровской волости, награжден золотой и серебряной медалями на Станиславской ленте за неслужебные отличия, дважды был принят Государем-императором России в 1890 году, открыл русские школы на Иркутско-Якутском почтовом тракте, на котором служили наши предки – государевы ямщики. Построил школы в Покровске, Октемцах, Улах-Ане, Мегино-Кангаласском улусе. IMG_8874 В 1897году в Улах-Ане открылся первый объект социального назначения – одноклассная церковно-приходская школа, которая сыграла значительную роль в распространении грамотности не только среди жителей самой почтовой станции, но и в окрестных населенных пунктах: Ууттээх-Аан, Орто Сайылык, Дьулан и Куудук. Основателем школы является Николай Припузов. С него начинается история попечительства в селе, так как он первый попечитель школы. Также известно, что староста Улах-Анских ямщиков Спиридон Алексеевич Припузов, исполняя обязанности сторожа, из 120-ти рублей зарплаты, 20 рублей жертвовал в пользу школы. Прадед умер в 1904 году в возрасте 49 лет. Видимо, заразился чем-то, потому что, по словам мамы, он не курил, не имел вредных привычек. У Николая Прокопьевича было пятеро детей. Старший Вячеслав всю жизнь прожил в Покровске, знал грамоту, поэтому был писарем, в 1923-1924 годы был председателем Земской управы Хангаласского улуса. Помню его во время Великой Отечественной войны, в 1943 году он вышел на пенсию, внешне очень напоминал Михаила Калинина – в очках, все время читал газету «Социалистическая Якутия». Мама с моим отцом Михаилом Ефимовичем работали в колхозе Покровска, папа – бригадир, мама выращивала капусту. До войны она была телефонисткой на почте, помню, как она приносила разноцветную проволоку и делала из нее плетенки. Трудилась она и поваром в столовой, и санитаркой. Отца в 18 лет взяли в белогвардейскую армию, где он служил пулеметчиком с 1919 по 1924 годы. Был на Дальнем Востоке, прошел от Иркутска до Охотского моря, был в Манчжурии, Забайкалье, участник Волочаевского сражения - одного из крупнейших боев Гражданской войны, произошедшее в феврале 1922 года на подступах к Хабаровску. Там отец получил ранение. В 1939 году попал под репрессии – начали раскулачивать ямщиков, отца сослали в Сунтар для укрепления кадров по сельскому хозяйству. В годы войны с Сунтар он добровольцем отправился на фронт. Если рассказать о других сыновьях Припузова, то Никита Михайлович был механизатором в Октемцах, Валериан участник Гражданской войны, в 30-е годы ему советовали покинуть Якутию, говорили «много ты местного населения порубил». К тому же он выступал в защиту ямщиков, которых считали зажиточными и начали раскулачивать. Он переехал в Хабаровск, окончил Омский институт, работал агрономом в Магане, Майе. Еще одна знаменитая личность нашей семьи – первый генерал-майор Хангаласского улуса Андрей Иванович Притузов. 27 октября 2015 года на высоком берегу реки Лена установлен его монумент, созданный заслуженным деятелем искусств РС (Я), народным художником Якутии Афанасием Романовым. На открытии присутствовал внучатый племянник боевого генерал-майора народный депутат Ил Тумэн Виктор Федоров. Также племянником Притузова является Олег Припузов – заместитель министра здравоохранения республики. Сам я окончил речное училище, получил специальность штурмана речного флота. Начал работать в Жатае, в речпорту, 20 лет был капитаном судна на Предприятии №14 Геодезии и картографии. Уверен, что  воспоминания - очень важная часть нашей жизни. Ты должен не только запомнить все даты, праздники и семейные традиции, но и сохранить их. В 2014 году издал книгу «Мое семейное древо», в которой запечатлена история династии Припузовых. Однажды, через много лет, ее прочтут мои праправнуки и узнают, что их предки жили и работали на процветание Якутии.

    #припузов

 

 

    Текст: Тимофей Ефремов

     Фото: Якутия.Инфо, открытый источник

    YAKUTIA.INFO. Основания, по которым Александр Габышев помещен в психоневрологический диспансер, не связаны с коронавирусом, прокомментировал редакции «Якутия.Инфо» главный врач Якутского республиканского психоневрологического диспансера Олег Припузов.

    В ходе беседы Олег Алексеевич не стал комментировать какие-либо подробности, связанные с текущим состоянием Александра Габышева, сославшись на врачебную тайну. Однако согласился ответить на ряд вопросов о том, как принимается решение о госпитализации в отношении любого условного пациента.

    — В ряде СМИ отмечается, что в отношении Александра Габышева решение о необходимости госпитализировать было принято в ускоренном порядке. Хотелось бы понять, если это так и было, то чем ускоренный порядок отличается от стандартного?

    — Это вам надо спросить у того, кто такое написал. Пусть он объяснит, что он имел в виду. Я могу только объяснтить процедуру, как она проводится в принципе. Если человек отказывается от добровольной госпитализации, то врач делает соответствующую запись в истории болезни. Затем он должен её представить незамедлительно в течении дня на врачебную комиссию. Это обычная врачебная комиссия, которая работает в постоянном действующем режиме и рассматривает подобные вопросы. Вопрос рассматривается на комиссии. Если на ней принято решение, что человека можно выписать, то его выписывают. А если приходит к выводу, что есть опасность и есть основания для принудительной госпитализации, то тогда выносится соответствующее решение врачебной комиссии. На основании решения комиссии готовится заявление в суд. Документы направляются в течение 48 часов. Затем суд рассматривает этот вопрос по своему регламенту.

    — Хотелось бы уточнить: в отношении Александра Габышева процедура была запущена, потому что он отказался от добровольного тестирования на коронавирус? Или кто-то сообщил или пожаловался, что у него какие-то характерные «профильные» проблемы?

    — Я могу сказать только, что наше учреждение не имеет никакого отношения к лечению или профилактики коронавирусной инфекции. У нас совершенно иные основания для госпитализации, не связанные с коронавирусом. Единственное, что в связи со сложной эпидемиологической обстановкой, которая сложилась в республике, мы изменили принцип госпитализации для всех пациентов. Теперь мы помещаем вновь поступившего человека в отдельную палату на обсервацию. Берем анализы на коронавирус. Если всё в норме, то переводим в отделение, где находятся остальные пациенты. Это касается абсолютно всех, кто поступает в стационар.

    — А через какое время созывается повторная комиссия, чтобы установить состояние человека и понять, готов ли он к выписке?

    — Вообще наши стандарты лечения психических заболеваний предполагают более длительный срок, чем, к примеру, стандарты терапевтические и даже хирургические. К тому же по каждому заболеванию [психическому] есть свои сроки лечения.

    — А более конретно?

    — В случае терапевтического лечения срок может быть до 21 дня. В нашем случае с учетом нашей специфики лечение может быть 30 — 60 дней. В любом случае всё решается индивидуально. Но, как правило, мы пациентов долго не держим, если это не какое-то резистентное к лечению заболевание. Поэтому всегда, если есть возможность, переводим на домашний режим лечения. Мы не стремимся долго держать пациентов.

    — Применяется ли к Александру Габышеву медикаментозное лечение? Ему выписаны какие-либо препараты?

    — Это опять же врачебная тайная я не могу вам сказать.

    — Он ещё под наблюдением или ему уже установлен диагноз?

    — Тоже ничего не могу сказать. У него есть адвокаты, которым он дал доверенность. Он им рассказывает обо всем. Больше никто эти сведения, являющиеся врачебной тайной, не может получать даже его родная сестра.

    — А как часто адвокат допускается к общению?

    — Сейчас в связи с эпидемической обстановкой в диспансер из посторонних никто не допускается. Связь с адвокатом ему предоставляется по телефону. По поводу того, как часто может пациент общаться по телефону, четкого регламента нет. В законе сказано, что «телефонные разговоры могут быть ограничены врачом», так что он не предусматривает какую-то кратность. Всё на усмотрение лечащего врача. Мы разрешаем всем своим пациентам общаться по телефону. Никогда с этим проблем у нас возникало. Никто никогда не просил телефон, чтобы звонить каждый день по нескольку раз.

    — То есть личный телефон Габышева находится в тумбочке у врача и когда есть необходимость, он просит его у врача и звонит адвокату или родным?

    — Да. Но если у пациента нет собственного телефона можем предоставить ему служебный.

                                                                                   ***

    Ранее мы сообщали, что Александра Габышева дважды пытались увезти якобы на обсервацию. Люди в костюмах индивидуальной защиты приходили 6 и 8 мая. Из какого точно медучреждения приходили специалисты, Габышев был не в курсе.

    «Я у них не интересовался откуда они, но сестра моя знает. А я им уже говорил и говорю — я не контактный, я уже давно на самоизоляции сижу. Никого к себе дальше забора не пускаю. Поэтому я никуда с ними не поеду. Анализы им сдавать отказываюсь. Я теперь фигура политическая, понимаю для чего им это нужно. Поэтому если будут пытаться забрать меня силой, я им дам отпор. Я шаман-воин. Забрать себя куда-то против моей воли не позволю», - сообщил Александр Габышев.

    12 мая участок и дом, в котором проживает Габышев, был взят штурмом. Неизвестные в форме и в костюмах индивидуальной защиты силой забрали якутского шамана-воина Александра Габышева из дома и увезли в Якутский республиканский психоневрологический диспансер, сообщила «Якутия.Инфо» адвокат шамана Ольга Тимофеева. По её мнению, задержание Александра Габышева прошло с грубейшими нарушениями. Кроме этого, на адвокатский запрос, направленный в Минздрав республики, сразу после задержания поступил весьма формальный ответ.

    «Дело в том, что в своем запросе я не ставила вопрос о диагнозе, а запрашивала именно об основаниях для недобровольной госпитализации. Это юридический вопрос. Дело в том, что такие основания в законе четко прописаны. Поэтому ответ предоставлен не по существу запроса, врачебная тайна – не основание отказать в правовой помощи. Габышев Александр не представляет опасности ни для себя, ни для других, он не беспомощный и признаков тяжкого заболевания тоже нет. Поэтому я лично оснований для его принудительной госпитализации не вижу. Я не запрашивала сведения, представляющие врачебную тайну. Мне лишь нужно узнать, на каком основании его забрали в ЯРПНД», - заявила она.

    На днях Глава Якутии Айсен Николаев выступая в прямом эфире в социальных сетях прокомментировал ситуацию с помещением Александра Габышева в Якутский республиканский психоневрологический диспансер.

    «Не я его туда сажал, не мне его оттуда вытаскивать. Он сейчас находится на лечении, надеюсь, Александру Прокопьевичу там помогут. Он сам считает себя шаманом, но на самом деле он никакой не шаман. А те люди, которые пытаются его в какие-то политические игры втянуть, — они без всякой совести», - был ответ Айсена Николаева.

 

 

ЎЎЎ Аніста Ганчак. Шукаю цябе ў Якутыі. /Па матэрыялах друку ды сецева./ Койданава. "Кальвіна". 2021.

 

    У 2006 годзе калегі агучвалі, а мы друкавалі ліст ад жыхара горада Новалукомля Леаніда Харытонавіча Бівянца. Ён хацеў знайсці блізкага, дарагога чалавека - унучку. Мужчына паведаміў, што яго сын Аляксандр Леанідавіч Бівянец жыў у Якуцку і быў жанаты. У сям’і расла дачушка Крысціна. У 1998 годзе сын памёр. Яго жонка пачала піць гарэлку і трапіла ў турму. Унучка Леаніда Харытонавіча засталася без бацькоўскай апекі. Жыла ў цёткі, сястры маці. Да 2003 года родныя перапісваліся, а потым сувязь абарвалася, і больш ніякіх звестак ад унучкі не атрымлівалі. Пошукавая работа дала плён. Прыйшоў адказ на запыт з Міністэрства ўнутраных спраў па Рэспубліцы Саха (Якуція), у якім паведамляецца, што праведзенымі аператыўна-пошукавымі мерапрыемствамі грамадзянка Крысціна Аляксандраўна Бівянец знойдзена. Жыве яна ў Якуцку. Дакладны яе адрас і нумар хатняга тэлефона высланы Леаніду Харытонавічу.

    *

    Кто ищет:

    Фамилия: Бубович

    Имя: Николай

    Отчество: Павлович

    Год рождения: 1981

    Фото: отсутствует

    Кого ищут:

    Фамилия: Кураленко

    Имя: Руслан

    Отчество: -

    Год рождения: 1981

    Место рождения: -

    Последний адрес: Республика Саха Якутия пос. Жиганск.

    Последний телефон: -

    География поиска: РФ г. Брянск

    Год пропажи: 1994

    Фото: отсутствует

    Номер заявки: 892

    История:

    Я жил в пос. Жиганске у меня был друг. Мы долго сидели за одной партой. Но в 1994 г. я переехал в Республику Беларусь г. Витебск. А мой друг Руслан по моим данным переехал в город Брянск, но на мои письма, которые я отправлял по адресу, который он мне оставлял (г. Брянск ул. Костычева д. 45. кв. 91) не приходил ответ.

    *

    Ламанова Валерия Александровича ищет Ламанов Дмитрий Валерьевич из г. Пинска (Белоруссия). Его потерявшийся родственник родился 12 июля 1959 года в Пинске. Он в 1996 году уехал на заработки в Якутию, сообщал родне в Белоруссии, что работает в городе Мирном на строительстве какого-то завода. Потом связь с ним оборвалась. По словам Д. Ламанова, знакомые говорили, что фирма, в которой работал потерявшийся, распалась, и он стал работать на себя.

    *

    Ніна Дзмітрыеўна і Мiхаiл Аляксандравiч Маскоўскiя з Наваполацка таксама шукаюць свайго сына Сяргея Міхайлавіча Маскоўскага, 1957 года нараджэньня. “Сын у 1988 годзе паехаў у Якуцію, горад Алдан. Спачатку тэлефанаваў, пісаў. У Алдане ў яго была сям’я: жонка Аксана Валянцінаўна Шавялёва і сынок, 1993 года нараджэньня. У 1994-м Сяргей прыяжджаў да нас у адпачынак. Апошні раз тэлефанаваў у 2003 годзе, абяцаў прыехаць. Аднак з таго часу мы больш яго не бачылі і нічога пра яго лёс не ведаем. У Алдане яны жылі па адрасе: вул. Камарова, дом 59, кв. 1. Мы туды пісалі - безвынікова. Зьвярталіся да яго жонкі, адказу не было. Што рабіць далей?

    *

    Беларусь - раздел «Ждем и ищем тебя» Беларусь 97

    Скачко Юрий Георгиевич

    пол: муж.

    Год пропажи: 1988

    Russian Federation

 

 

    Уважаемая передача! 7 октября 1988 года – это тот трагический день, который отнял у меня моего любимого, всем сердцем и душой, старшего брата. Этот человек был для меня и есть идеалом. Я очень люблю его и теперь, потому что невозможно вычеркнуть из памяти те лучшие годы моего детства. Прошли годы, а точнее 20-й год, после получения телеграммы из Якутии, которая убила во мне надежду и робость той младшей сестренки, которая жила верой в то, что мой Юра скоро вернется. Он любил меня и оберегал от всех невзгод, между нами не было обидных ссор и раздоров. Я гордилась им и была счастлива тем, что он у меня есть. Это страшное известие о его смерти, которое было адресовано на мое имя, наша семья получила 11 октября 1988 года (мне тогда было 15 лет). Для нас это было, словно землетрясение. Я чуть не лишила себя жизни, но осталась жить ради мамы. Она, как призналась мне позже, хотела сделать тоже самое, но осталась жить ради меня. Отец не находил места в этой жизни, а бабушка не могла себе простить, почему ее Бог не забрал взамен любимого внука. Это правда, что мы все его любили, потому что не было границ его доброте, он всем помогал и никогда никому ни в чем не отказывал. Моя мама со своей родной сестрой, которая любила Юру, как родного сына, поехали на место происшествия в Якутию в город Якутск. Со слов администрации, Юра утонул в реке Лене около города Жиганска. Только как это случилось, они сами не могли понять и описать тоже. Мой брат, Скачко Юрий Георгиевич 1966 г. р., проживающий в г. Гродно (Беларусь), уехал на заработки почти сразу после армии, а точнее 4 марта 1987 года. Мы всей семьей умоляли его не ехать, мама плакала просила, но Юра не послушал. Хотел заработать денег. Договорился с другом по службе (из города Краснодара), но когда брат заехал за ним в Краснодар, тот отказался ехать и Юра поехал один. Проработал полтора года. Работал на грузовом судне. 5 октября 1988 г. ему исполнилось 22 года, а 7 октября утонул. Со слов капитана предположили, что Юра, плывший на барже, прицепленной к судну (они возвращались пустыми из города Тикси), нагнулся, чтобы зачерпнуть чайником воды, попал под винт и его выбросило в воду и понесло течением. Когда его обнаружили, а в это время Юра уже находился от баржи на расстоянии 1 км (ведь вода в октябре ледяная), было уже поздно. Команда с судном и плывущими за ним баржами начала разворачиваться. Они видели, как Юра держался еще на воде, но потом на их глазах пошел под воду (схватила судорога). Никто его не пытался спасать, ведь вода ледяная, а ширина реки в том месте, со слов капитана, достигала несколько километров, да и было за поздно. Водолазов у них не было. Они стояли, ждали 3 дня, может, выплывет тело, не дождались и только тогда выслали нам телеграмму. Тела так и не нашли, поэтому свидетельства о смерти не выдали. Полгода со дня его смерти он считался без вести пропавший. Мама просила сообщить, если найдут тело, чтобы вернуть его и похоронить на родной земле. Но и впоследствии на мамин запрос ответ не пришел. У нас разрывались сердца от горя с мыслью о том, что тело съели рыбы, и что в эти страшные минуты мы не смогли ему помочь. Тысячи километров нас разделяли. Долгие годы мы ждали чуда, а вдруг он где-то спасся, но не дождались. Глубокая рана осталась в наших сердцах, боль лишь притупилась с годами. Говорят, что время лечит. После стольких лет ожидания мы смирились с этим горем. Остались лишь фотографии и теплые воспоминания. Сколько выплаканных слез! Осталось разочарование от бессилия что-то изменить. 6 марта 2004 года умер мой отец. У меня были проблемы с сердцем, мама волновалась и просто вынудила меня пойти к знахарке, которую порекомендовала наша родственница. Кроме определения диагноза у клиента, эта знахарка по фотографии могла определить, кто чем болеет. Я, конечно же, взяла и Юрино фото вместе с фото других членов нашей семьи. Я показала ее последней, ничего не говоря. Знахарка посмотрела и спросила: « А что у него с головой? Была травма, амнезия.» Я застыла и не знала, что ответить, но потом рассказала что с ним случилось. Женщина настаивала на том, что это неправда, что Юра жив, ищите его. Я выскочила из этой квартиры полная надежды и веры в вашу передачу. А может и вправду мой брат жив? Может он пострадал от травмы, но остался жив? Может с ним что-то другое случилось, а нам сообщили ложную версию? Может он в какой-нибудь больнице для инвалидов, в плену или рабстве или ещё где-то под другой фамилией? Умоляю Вас найдите его! Каков бы он ни был: здоров или тяжело болен, мы хотим его вернуть на свою родину и будем за ним ухаживать. Выдержим все испытания судьбы, пусть не думает что нас что-то испугает, мы не откажемся от него. Прошу Вас проверьте все больницы Якутии и всех прибрежных районов России. Может его продали в рабство? Не знаю, что и предположить. Скачко Юрий Георгиевич родился 5 октября 1966 года в г. Гродно (Беларусь). Уехал в Якутию 4. 03. 1987 г. Работал на грузовом судне. 7 октября 1988 г. их команда возвращалась без груза в Якутск из г. Тикси по реке Лене. Предположительно в районе г. Жиганска случилась эта беда. Умоляю Вас найдите его! Наш адрес: Скачко Станислава Константиновна (мать 1942 г. р.) Лапневская (Скачко) Ирина Георгиевна (сестра 1973 г. р.) проспект Янки Купалы дом 80/1 кв. 92 230010 город Гродно Беларусь дом. тел. +375(0152)543365 моб. тел. +375295865830 Адрес родственников: Шумель Леокадия Константиновна, ул. Кутузова 19, 230001 г. Гродно, Беларусь. Это же фото более выразительное я пришлю с этим же письмом почтой. Его приметы: рост прибл. 173-176см, глаза карие, волосы темно-русые.

    *

    “Шукаю курсантаў вайсковай часьці нумар 01084 чацьвёртай роты 42-га ўзвода, якая ў 1988 годзе знаходзілася ў Крыме. Прашу таксама адгукнуцца сваіх таварышаў па службе з часьці нумар 77981 (Якуцк), з якімі служыў з 1988-га па 1990-ты год. В.В.Дуброўны, Івана-Франкоўская вобласьць (Украіна)”.

/Голас Радзімы. Мінск. 19 сакавіка. 2009./

    *

                                                                      Маладыя гады

    Зінаіда Сцяпанаўна Шыбалава (Жалняркевіч) з Гродзенскай вобласці шукае сяброў маладосьці: Марыю ЦЕРАХАВУ, прыкладна 1933—1934, Марыю САЛАЖОНКАВУ, 1936—1937, Канстанціна МІКУЛІЧА, 1934-1935 гадоў нараджэньня. “Дзяўчаты нарадзіліся ў Чарнышанскім сельсавеце Козельскага раёна Калужскай вобласьці (назва вёскі пазначана неразборліва). Косьця родам з Беларусі, здаецца, з Маладзечанскага раёна. У 1958-1960 гадах мы разам працавалі на будоўлі дарогі, жылі ў Пакроўскім раёне (дарожна-будаўнічы раён) Уладзімірскай вобласьці. У 1960-м я паехала на поўнач, у Якуцк. Спачатку мы перапісваліся, потым сувязь абарвалася. Цікава, як склаўся лёс маіх сяброў”.

 

 

 

ЎЎЎ Мілена Заміляваная. Якуцянін Аляксей Шутаў ды Беларусь. Койданава. "Кальвіна". 2021.

 

                             Аляксей Шутаў: «Палюбіў усю Беларусь — не толькі Мінск»

    Папулярны расійскі актор Аляксей Шутаў, вядомы гледачу па серыялах «Выклік», «Ефрасіння» і «Вяртанне Мухтара», даўно жыве на тры мегаполісы: Масква, Кіеў, Мінск.

    У беларускай сталіцы, дзе ён нядаўна купіў нерухомасць, герой экрана праводзіць амаль увесь вольны ад здымак час. У інтэрв’ю «Салідарнасці» Аляксей расказаў пра тэатр, беларусаў у расійскім кіно і сваё стаўленне да палітыкі.

    — Калі адбылася вашая першая сустрэча як актора з кіно?

    — Маё вялікае кіно пачалося параўнальна нядаўна. Гэта серыял «Выклік», які стартаваў у 2006. Да таго былі ролі, не такія значныя па аб’ёме, але ад гэтага не менш цікавыя. У 1998 годзе мне дасталася роля юнкера ў «Сібірскім цырульніку» Мікіты Міхалкова. Здымкі супалі з працай у Тэатры Армена Джыгарханяна. Давялося на год звольніцца з тэатра, потым вяртацца... Але зусім пра гэта не шкадую. Гэты час запомніўся менавіта прысутнасцю на здымачнай пляцоўцы, назіраннем за тым, як працуе Мікіта Сяргеевіч Міхалкоў.

    — Якія адносіны ў актораў серыялаў і «вялікага» кіно?

    — Розныя, я б сказаў. Але ў серыялах здымацца не сорамна. Гэта цалкам запатрабаваны прадукт. Цяпер у Расіі робіцца шмат якасных праектаў, якія і серыяламі назваць цяжка. Да прыкладу, «Ліквідацыя». У такія праекты ідуць акторы з імёнамі. Ідуць у першую чаргу на рэжысёра і добры сцэнар. Хоць мяжа паміж вялікім кіно і серыяламі, вядома, існуе. Некаторыя рэжысёры не любяць актораў, якія здымаюцца ў рэкламе. Яны лічаць, што рэклама вучыць актора штампам, якіх потым цяжка пазбавіцца на здымачнай пляцоўцы. Хоць для многіх досвед працы ў рэкламе — гэта адна з нешматлікіх магчымасцяў рэалізоўвацца ў прафесіі...

    — Наколькі цяжка трапіць у кіно ў Расіі?

    — Цяжка. Гэта залежная прафесія. Акрамя таленту і ўмення прабіваць сабе дарогу павінная быць пэўная доля шанцавання. Шанцаванне апынуцца ў патрэбным месцы, спадабацца... Вельмі шмат таленавітых актораў прыходзіць на пробы, а выбраць з іх цяжка. Рэжысёр сам можа не ведаць, чаго хоча, альбо ў яго ўжо гатовы вобраз і страшна цяжка ў яго патрапіць. Не існуе сістэмы і выразных правілаў «як трапіць у кіно».

    — Ці дапамагае тэатр працы ў кіно?

    — Хутчэй ёсць складанасці. Актор, які хоча граць у тэатры, наўрад ці будзе плённа здымацца ў кіно, таму што ўсе да адзінага мастацкія кіраўнікі тэатраў, з майго асабістага досведу — гэта «Карабасы-Барабасы». У Джыгарханяна, да прыкладу, свой тэатр, і ў яго як у мастацкага кіраўніка акторы выклікаюць пачуццё уласнасці. Ва ўсіх такое. Актор, які сыходзіць у кіно, выклікае рэўнасць. Прынамсі, у мяне так было. Сыходзячы здымацца да Міхалкова, тым больш не на галоўную ролю, а на «кушать подано», я выклікаў рэўнасць і неразуменне. Я гэта разумею, таму што вучыўся ў Армена Барысавіча, потым ён мяне ўзяў у тэатр. А тут павеяла — і я ўцёк на цэлы год. Але так усё акторскае жыццё ўладкаванае. Цябе паклікалі, і ты раптам павінен вырашыць за вельмі кароткі прамежак часу, ісці ці не. Ці, напрыклад, серыял «Вяртанне Мухтара», у якім я здымаўся ўвесь гэты год… Ён робіцца на замову Масквы, але ў Кіеве. Хто можа сабе дазволіць паехаць на такі працяглы тэрмін, жыць і працаваць у іншай краіне, маючы мінімум магчымасці бачыцца з блізкімі?! Актор можа. Гэта складанае рашэнне, але для актора — гэта хутчэй норма. Часта я прыязджаў з такімі працяглымі камандзіроўкамі і на здымкі ў Мінск.

    — Шмат беларусаў у расійскім кіно?

    — Большасць беларускіх актораў, якія больш-менш здымаюцца, імкнуцца ў Маскву. Па-першае, няма магчымасці здымацца тут. Па-другое, нават калі маскоўскі праект здымаецца ў Мінску або ў Кіеве, беларусы, якія пераехалі, ужо пазіцыянуюцца як маскоўскія. Для прасоўвання сябе ў прафесіі гэта правільна, напэўна. Масква — кінематаграфічны цэнтр. Але наогул, як правіла, вытворчасць кіно — справа інтэрнацыянальная, напэўна, яшчэ з часоў СССР.

    — Чаму прыйшлі ў гэтае рамяство?

    — Была цікавасць яшчэ ў падлеткавым узросце. І ў мяне яна пайшла далей за школьную мару. Калі паступіў у 1991 годзе на акторскі факультэт ВГИКа — час быў няпросты, паўставала шмат пытанняў, звязаных з будучыняй… Але мая мара ажыццявілася, я жыў у тым свеце, пра які марыў. Вакол мяне былі такія ж людзі з падобным светаадчуваннем. Плюс мне вельмі пашанцавала з настаўнікамі — я трапіў у майстэрню Філозава і Джыгарханяна. І адразу пасля заканчэння ўнівесітэта, як ужо казаў, Армен Барысавіч ўзяў мяне ў тэатр.

    — Якія якасці трэба мець, каб стаць акторам?

    — Складана раіць, таму што гэтая прафесія — самая эфемерная з усіх магчымых. Складана скласці азбуку прафесійных навыкаў. Мабыць, у першую чаргу трэба жаданне. Упартасць важная, але не варта яе ўзводзіць у абсалют. Талент мае дастаткова апасродкаванае дачыненне да прафесіі. У спісе — харызма, асабістая скіраванасць і апантанасць... Немалую ролю граюць людзі, якія цябе атачаюць, чыёй энергіяй ты сілкуешся, якія цябе вучаць. Вельмі шмат момантаў. Лёс тут мае вельмі вялікае значэнне...

    — Хто твае любімыя рэжысёры?

    — У першую чаргу — тыя, з кім працаваў. Мне хацелася б як мага часцей сустракацца на здымачнай пляцоўцы з кіеўскім рэжысёрам Сашам Капейкіным, у якога неверагодна творчая атмасфера ў працэсе здымак. З піцерскім рэжысёрам і акторам Арменам Мазікянам, з якім супрацоўнічалі на «Выкліку». Мне цікава, калі на здымачнай пляцоўцы адбываецца такі творчы пінг-понг паміж рэжысёрам і акторам. У любым выпадку і ў тэатры, і на здымачнай пляцоўцы важны чалавечы фактар. Першы раз я пачуў гэта ад свайго педагога Армена Джыгарханяна: калі ў працы актор і рэжысёр сыходзяцца па «групе крыві», то творчасць будзе. Калі такая сумяшчальнасць адбываецца — гэта вялікая радасць. Калі не — працэс, у найлепшым выпадку, ператвараецца ў вытворчасць.

    — А як з творчасцю ў серыялах?

    — У «Мухтару», напрыклад, складана. Гэта наладжаная вытворчасць, такі завод. Там мы усе закладнікі нормы выпрацоўкі. Мы павінныя зняць за дзень пэўную колькасць матэрыялу... Пра творчасць казаць не даводзіцца.

    — Слава і прызнанне важныя?

    — Ёсць такія заняткі, якія з’яўляюцца як бы лакмусавай паперкай, калі, сутыкаючыся з той ці іншай працай, выяўляюцца добрыя або дрэнныя якасці чалавека. Акторская прафесія — якраз такая лакмусавая паперка. Можна спакушацца ўвагай. Зноў жа, як казаў мой настаўнік Армен Джыгарханян, «слава — гэта пабочны эфект нашай прафесіі». Гэта выдатная заўвага. За гэтым эфектам можна пайсці, а можна проста ўспрымаць яго як дадзенасць. Так, я здымаюся, раблюся медыйным і вядомым. І ўспрымаю гэта проста як дадзенасць.

    — Што вас звязвае з Мінскам?

    — Я даволі працяглы час правёў тут на здымачнай пляцоўцы: каля чатырох гадоў. Палюбіў Мінск ад усёй душы. Наогул, усю Беларусь — не толькі Мінск — палюбіў. Першы раз я прыехаў у Мінск у 1992 годзе да сябра. Тады ў гэты горад і закахаўся. Выдатная прырода, пышныя чыстыя гарады, ветлівыя людзі, з якімі вельмі лёгка працуецца. Часта прыязджаю сюды з дачкой Дашай, праводжу час з блізкімі... Вось і цяпер, падчас двухмесячнага адпачынку пасля здымак сёмага сезона «Вяртання Мухтара», жывем тут і нават паспелі купіць кватэру.

    — Аляксей, як вы лічыце, актор і палітыка — гэта рэчы сумяшчальныя?

    — Для мяне — не. Палітычная ангажаванасць актораў — павеў медыйнасці і папулярнасці. Ты медыйны, і тады цябе просяць сказаць нешта ў падтрымку таго ці іншага руху. Хтосьці з актораў гэтым карыстаецца, пагаршаючы, як на мяне, сваё становішча. Нехта сапраўды мае сваю пазіцыю, але досыць яму заплаціць кругленькую суму, і яна можа змяніцца. Каб займацца палітыкай, трэба час, жаданне, быць у тэме, трэба папросту пакласці жыццё, каб сапраўды несці сваю місію — на карысць выбаршчыкаў. Гэта не павінна быць чымсьці павярхоўным. Што да мяне, то столькі часу я не маю, а быць пешкай, тварам, які прадстаўляе чыесьці лозунгі, — лічу несумленным заняткам. Гэта маё асабістае перакананне. Я не цікаўлюся палітыкай і не імкнуся з ёй хоць неяк судакранацца.

    Салідарнасць

 

    Аляксей Шутаў вучыўся на акцёрскім факультэце УДІКа (майстэрня А. Джыгарханяна і А. Філозава). Служыў у тэатры пад кіраўніцтвам Армена Джыгарханяна, у «Цэнтры драматургіі і рэжысуры» Міхаіла Рошчына і Аляксея Казанцава, у тэатры «Чалавек». Вядомы гледачам па акцёрскіх работах больш чым у 20 фільмах (сярод іх «Сібірскі цырульнік» М. Міхалкова, «Пецярбургскія таямніцы», «Бедная Насця», «Выклік», «Вяртанне Мухтара» і іншыя). З 2017 года — акцёр Беларускага дзяржаўнага Маладзёжнага тэатра.

    *

                                  Акцёр Аляксей Шутаў: Тут іншае адчуванне зямлі

    *

    Ён ніколі не апавядаў пра шкілеты ў шафе як артыст, але вырашыў зрабіць гэта як рэжысёр. У сакавіку Аляксей Шутаў прадставіць у Беларускім дзяржаўным маладзёжным тэатры спектакль-інтэрактыў «Шкілеты», дзе прапануе паразважаць пра тое, наколькі варта давяраць блізкім і ці можна хаваць свае сакрэты. Вядомы па работах у расійскіх ды ўкраінскіх фільмах і серыялах акцёр вырашыў паспрабаваць сябе ў якасці рэжысёра ў Беларусі. Саспеў?..

    — Прычын, чаму я на гэта рашыўся, шмат. Напэўна, кожны артыст, знаходзячыся па другі бок ад рэжысёра, задаецца пытаннямі, чаму ўсё менавіта так і што адбываецца ў галаве творцы, таму гэтым спектаклем я закрываю гештальт. Дзякуй тэатру, што дазволіў мне ажыццявіць гэтую пастаноўку. Упершыню ў жыцці я лезу ў мутную ваду, не асэнсаваўшы, чаму гэта раблю, і ўжо ў працэсе разумею, што не ўзяў з сабой маску з ластамі і не ўмею плаваць пад вадой. Але калі ўжо нырнуў, трэба вучыцца існаваць у гэтай стыхіі. Спрыяльныя ўмовы стварае тое, што з занятымі ў пастаноўцы артыстамі мы ведаем адно аднаго не першы год, бо не ў адным спектаклі разам працавалі на сцэне. Чалавечыя адносіны важныя для мяне ў першую чаргу, у тым ліку ў прафесіі.

    — Хіба не патрэбная дыстанцыя паміж рэжысёрам і акцёрамі?

    — Яе адсутнасць мне не перашкаджае, таму што я ўсё ж не рэжысёр. Сутыкнуўшыся з пэўнымі праблемамі, я зразумеў, што каб быць рэжысёрам, трэба мець больш ведаў і навыкаў.

    — У вас ёсць досвед работы і ў тэатрах, і ў кіно, вы бачылі розную рэжысуру...

    — Менавіта таму, што пабачыў шмат варыянтаў работы з акцёрамі, я, можа быць, і адважыўся паставіць сябе на месца рэжысёра. Натуральна, мне як акцёру хацелася б, каб рэжысёр працаваў са мной, маючы поўную карціну таго, што робіць, і плануючы хады на некалькі крокаў уперад, бо ў нейкім сэнсе ён стварае асобны свет. Сам я гэтага прапанаваць артыстам не магу, хоць і прыйшоў са сваёй ідэяй, якая сфарміравалася ў пэўную канцэпцыю. Калі я планаваў спектакль, быў гатовы да таго, што ўсё зменіцца ў залежнасці ад канкрэтных артыстаў, і дзякуй богу, што не распланаваў усё дасканала, бо менавіта так і адбываецца. Імгненна загараюся ад прапаноў акцёраў — часам яны мне падабаюцца нават больш, чым тое, што я меркаваў рабіць сам. Бывае, трапляю ў ступар, калі мая ідэя ламаецца з-за таго, што прапаноўваюць выканаўцы, і я не ведаю, што з гэтым рабіць. Прытым яны патрабуюць, каб я дакладна фармуляваў задачы, меў лагічныя адказы і мог патлумачыць, што канкрэтна павінна адбывацца на сцэне.

     — У вашым жыцці былі такія рэжысёры, метад работы якіх вы хацелі б пераняць?

    — Аднойчы давялося працаваць з Аляксандрам Агаровым. Вось гэта было вельмі маё: сапраўднае мастацтва — шматпланавае, непрамалінейнае. Вельмі падабаецца, як з артыстамі працуе Віктар Шаміраў, але ў нас не знайшлося агульных пунктаў. Было цікава, калі мы рыхтавалі спектакль з французскім рэжысёрам Крыстофам Фер’е ў Маскве. У яго была адметная ідэя, канцэпцыя, стылістыка, ён прыносіў вялікую колькасць матэрыялу для абмеркавання, мы засяроджана працавалі з тэкстамі. Карысны досвед.

    — Работа ў кіно дала разуменне прыёмаў кінарэжысуры?

    — Па вялікім рахунку ў тэатральнага і кінаакцёра адна методыка працы. Я больш люблю тэатр — ён рознапланавы, не абавязкова бытавы, у той час як кіно ў асноўным паказвае побытавыя гісторыі. Нейкія авангардныя ці абсурдысцкія фільмы, што здараліся ў кінамастацтве ад пачатку яго існавання, не атрымалі плённага развіцця, хоць час ад часу нешта такое і з'яўляецца. Кіно больш камерцыйнае мастацтва, а за час існавання ў фармаце тэлебачання наогул скіравалася на задавальненне імгненных запытаў. Цяпер ідзе новы віток развіцця кінематографа, у тым ліку і таму, што тэлебачанне ўжо не з’яўляецца адзіным даступным сродкам баўлення часу. Дзякуючы інтэрнэту людзі сталі разумець, наколькі значны іх уласны погляд і што любы чалавек можа нешта выказаць, запісаць, зняць і паказаць усім. Кіно пачынае нервавацца, шукаць новыя хады і фарматы свайго існавання.

    — Гледачы больш ведаюць вас па кіно, чым па тэатры...

    — У тэатры я працаваў не так актыўна. Вялікіх маскоўскіх тэатраў я не захапіў, ды і не імкнуўся туды трапіць: здымкі забіралі час. Але ў той жа час тэатр я ніколі не пакідаў: працуючы ў кіно, стараўся раз на месяц іграць спектаклі. Магчыма, рэдкая падпітка выпеставала галаданне па тэатры, а я заўсёды быў яго фанатам, я люблю яго як з’яву, захапляюся ім як глядач, у мяне ёсць любімыя рэжысёры, калектывы, спектаклі. І калі мне падабаецца, я гатовы без аніякай зайздрасці крычаць: «Люблю пастаноўкі, у якіх мяне няма!»

    — Колькасць тэатральных падзей у Маскве значна большая, чым ва ўсёй Беларусі. Але вы пераехалі сюды. Чаму?

    — У апошнія гады беларускі тэатр атрымаў жывы глыток за кошт недзяржаўных праектаў. Зразумела, што гэта адбывалася і з маскоўскім тэатрам, і з кіеўскім, але тут гэта робіцца не горш — жыццё ж ідзе, падштурхоўвае да асэнсавання. Мяне сюды прывялі асабістыя абставіны, да таго ж я не маю эгаістычнай мэты стаць крутым акцёрам і дасягнуць неймаверных заробкаў, інакш бы застаўся ў Маскве. Для мяне прыватнае жыццё чалавека важнейшае за прафесію і сацыяльную пазіцыю. Прафесію і нават краіну можна памяняць, калі гэтага патрабуе твая сямейная гісторыя. Адыграла сваю ролю і тое, што я люблю Беларусь з моманту, як упершыню трапіў сюды на пачатку 90-х. З часам я зразумеў, дзе мне больш камфортна і што Масква — не мой горад, хоць там і крута працаваць, калі трэба ўзляцець па кар’ернай лесвіцы. Але не ўсё гэтым вымяраецца.

    — Выбудоўваючы свой лёс з дзяцінства, якое прайшло ў Якуціі, вы фактычна перасяклі палову зямнога шара. Ці істотная для сучаснага чалавека розніца менталітэтаў, культурных кантэкстаў?

    — Паходжанне і папярэдняе жыццё далі гнуткасць і паўплывалі на тое, дзе мне камфортна. У мяне не было сваякоў з Беларусі, але, пажыўшы з людзьмі розных культур і менталітэтаў, я адшукаў месца, дзе мне найбольш утульна. Нейкі час, калі я жыў у Кіеве, быў упэўнены, што людзі паўсюль аднолькавыя, але, канешне, гэта непраўда. Я маю асабістае адчуванне Беларусі, не як у турыстаў, якія здымаюць вяршкі. З’ездзіўшы ў Маскву на спектакль, кудысьці на здымкі ці ў вандроўкі, вяртаюся ў Мінск і кожны раз раблю глыбокі ўдых: я вярнуўся. Гэта атрымліваецца само сабой — здымаецца напружанне ад паездак. Тут маё месца. Не ведаю: ці надоўга, ці было яно мне наканавана?..

    — Таму ў вашым спектаклі выявілася цікавасць да беларускіх слоўцаў?

    — Мне цікавая беларуская культура наогул. Памятаю, што нават у часы савецкага інтэрнацыяналізму культуры ўсіх рэспублік мне здаваліся рознымі. І беларуская культура — асаблівая. Не руская. А мова — яркая культурная адметнасць. Для мяне застаецца пытаннем, чаму ў краіне, дзе ёсць цудоўныя, вядомыя ў свеце мастакі, музыканты, такая няпростая гісторыя з мовай. У спектаклі я хачу закрануць пытанне, чаму частка беларусаў адмаўляецца ад сваёй мовы. Я не асуджаю, але хачу зразумець як чалавек збоку.

    — А ў вас на радзіме гавораць на якуцкай мове?

    — Так. Якуцкая культура вельмі кантрастуе з рускай, таму мова нікуды не падзелася, яна развіваецца. Спачатку была вусная мова, а за савецкім часам з’явілася пісьменства. Якуцкая культура адметная яшчэ і тым, што моцна звязаная з веравызнаннем — паганства дагэтуль уплывае на паводзіны людзей. Нават адукаваныя людзі не пазбаўленыя прымхлівасці. Згадаю гісторыю, як настаўніца забыла шапку ў кабінеце, калі стаялі 40-градусныя маразы. І яна вярнулася... спінай да класа. Памятаю сваё адчуванне гэтай атмасферы — яна шмат у чым трымаецца на эмоцыі страху. Пажыўшы некалькі гадоў у Маскве, я ўжо пачаў забывацца на некаторыя праявы, а калі неяк прыехаў, мяне чакаў усеахопны жах блізкіх і знаёмых, звязаны са смерцю бацькі: яны дапускалі ўмяшанне нейкай сілы, маўляў, чалавек не проста так сышоў. Ніхто пра гэта не казаў, але я адчуваў прыродны звярыны страх і бездапаможнасць, немагчымасць адолець унутраны жах. Калі дапусціць пэўныя думкі, яны могуць паглынуць — у такія моманты людзі і цягнуцца па шпількі... У культуры насамрэч шмат абліччаў. Яна існуе на прыродным узроўні, ідзе ад адчування зямлі. Вось чаму ў Беларусі я дыхаю інакш: тут іншае адчуванне зямлі.

    — Беларускамоўны герой паводле інсцэніроўкі «Шкілетаў» адрозніваецца ад усіх — ён самы адкрыты...

    — Я не сказаў бы, што ён адкрыты. У яго няма такіх шкілетаў у шафе, якія паўсплывалі ў сяброў. Чаму менавіта гэтаму персанажу я аддаў беларускую мову? Я сустрэў такіх людзей у Мінску. Мы неяк кантактавалі з глядачкай, якая размаўляла выключна па-беларуску. Для мяне гэта не праблема, я разумею — не складана ж. Яна вырасла ў інтэрнацыянальнай сям’і, у пэўны перыяд жыцця сама вырашыла размаўляць па-беларуску, стала вывучаць мову. Але калі мы абмяркоўвалі спектакль і перайшлі на высокія матэрыі, яна пераключылася на рускую... Спачатку я хацеў, каб мой герой Віктар быў носьбітам добрай беларускай мовы, але атрымаўся персанаж, які жадае размаўляць па-беларуску, але яму не хапае слоўнікавага запасу, хоць жаданне і волевыяўленне ўсё адно застаюцца шчырымі. Атрымліваецца, каб размаўляць на роднай мове, трэба напружвацца. Мне хочацца абмеркаваць гэта з гледачамі. Мы прапануем разам разважаць на той мове, на якой зручна выказваць думкі. І не толькі на гэтую тэму, бо спектакль усё ж пра асабістыя таямніцы.

    — Сама гісторыя паўстала з фільма. Чым яна вас зачапіла?

    — Гадоў пяць таму мне давялося паслужыць у тэатры, дзе асноўная стылістыка — інтэрактыў. Мэта — вывесці гледача на размову, дамагчыся прамога кантакту. Прыблізна ў той жа час я ўбачыў фільм «Ідэальныя незнаёмцы» — і сышлося. Вельмі жывая сучасная тэма — гаджэты, у якіх заключана практычна ўсё наша жыццё, шмат інфармацыі, якую мы не хацелі б паказваць іншым. Тады сфарміравалася жаданне зрабіць спектакль на падставе гэтага фільма.

    — Адна справа, калі публіка глядзіць гісторыю пра шкілеты ў шафе, якую апавядаюць акцёры. Іншая — калі ёй прапануюць пра гэта выказацца. Нешта кшталту псіхатэрапеўтычнага сеанса. Гледачы павінны быць падрыхтаваныя да такога прагляду?

    — Яны нічога не павінны — толькі прыйсці ў тэатр. Наша задача — размаўляць з людзьмі так, каб яны лёгка ўключыліся ў размову. Нам прынцыпова патрэбна малая пляцоўка, таму што ўсе мусяць адно аднаго бачыць: сваё стаўленне можна выказаць не толькі словамі, а нават позіркам. Тэатр — жывое мастацтва, скіраванае на людзей. Сапраўды, своеасаблівая тэрапія, а ў нас нават афармленне звязанае з арт-тэрапіяй. Я і сам атрымліваю тэрапію, калі гляджу добры спектакль.

    Ларыса Цімошык

    /Звязда. Мінск. № 46. 7 сакавіка 2020. С. 8./