Мікола
Мікалаевіч Аляхновіч – нар. 8 (21) красавіка 1903 г. у павятовым месьце Барысаў
Мінскай губэрні Расійскай імпэрыі.
У
1920 г. скончыў 8 клясаў Барысаўскай мужчынскай гімназіі. У 1921-1924 гг.
вучыўся на мэдыцынскім факультэце. У 1930 г. скончыў літаратурна-лінгвістычнае
аддзяленьне пэдагагічнага факультэту БДУ. У 1925-1930 гг. працаваў настаўнікам.
У 1925-1927 гг. кіраваў Барысаўскай філіяй “Маладняка”. У 1930-1932 гг. быў
асьпірантам Інстытуту літаратуры і мастацтва АН БССР, а ў 1932-1934 гг. працаваў
там навуковым супрацоўнікам. У гэты ж час працаваў выкладчыкам Менскага
вышэйшага пэдінстытуту.
У
1936 г. быў арыштаваны і ў 1938 г. асуджаны да 12 гадоў ППЛ. Пакараньне адбываў
у Дальбудзе на Калыме у Хабараўскім краі, затым ад 1945 г. у Іркуцкай
вобласьці, а ад 1956 г. у Карагандынскай вобласьці Казахскай ССР.
У
1957 годзе быў рэабілітаваны, пражываў у Ленінградзе, дзе і памёр 9 красавіка
1959 г.
Літаратура:
На собрании белапповцев. // Рабочий. Минск.
16 апреля 1930.
У гэтым месяцы... // Беларусь. № 4. Мінск. 1973.
Мушынскі М.
Беларуская крытыка і літаратуразнаўства (20 – 30-я гады). Мінск. 1975. С.
205-206.
Саламевіч Я. Адзін з першых. // Літаратура і Мастацтва.
Мінск. 21 красавіка 1978.
Пісьменнікі Савецкай Беларусі. Кароткі
даведнік. Мінск. 1981. С. 13-14.
* Багдановіч І.
Э Аляхновіч Мікола. // Беларускія
пісьменнікі. Біябібліяграфічны слоўнік ў 6 тамах. Т. 1. Мінск. 1992. С. 75.
* Рэут Г. І. Аляхновіч Мікола. Бібліяграфія. ////
Беларускія пісьменнікі. Біябібліяграфічны слоўнік ў 6 тамах. Т. 1. Мінск. 1992. С. 75-76.
Беларускія пісьменнікі (1917—1990).
Даведнік. Склад. А. К. Гардзіцкі. Мінск. 1994. С. 17-18.
* Маракоў Л. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі
асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі 1794-1991. Энцыклапедычны
даведнік у трох тамах. Т. I. Мінск. 2003. С. 81-83.
*
Карлюкевіч А. Беларускія
пісьменнікі ў Казахстане. // З Бацькаўшчынай у сэрцы. Знаёмствы, адкрыцці,
дыялогі. Укладальнік Вольга Рацэвіч. Мінск. 2018. С. 7.
İнілія Пяцелька,
Койданава
АЛЯХНОВІЧ
Мікола [крыптанімы: А-ч; А-ч, М.; Ал.; Ал-іч; Аліг; Аліч; Аліч. Мік.; Мік. А.;
8 (21). 4. 1903, Барысаў — 9. 4. 1959, Ленінград], літаратурны крытык. Паводле
ўласных прызнанняў (у анкеце “Маладняка”) літаратурнай дзейнасцю пачаў займацца
з 1918, друкавацца — з 1919. З 1919 да 1921 удзельнічаў у грамадзянскай вайне
на баку “чырвоных”: спачатку партызаніў на Барысаўшчыне, потым у складзе
стралковай дывізіі ваяваў на Зах. фронце. Пасля вяртання ў 1921 да цывільнага
жыцця пачаў вывучаць медыцыну ў БДУ, але ў 1924, на трэцім курсе, пакінуў
вучобу. На працягу года выкладаў бел. мову і літаратуру ў працоўнай школе, а
потым на агульнаадукацыйных курсах у Барысаве. З 1925 належаў да літаратурнага
аб’яднання “Маладняк”, у 1925-27 кіраўнік Барысаўскай філіі аб’яднання. 24. 11.
1925 удзельнічаў у першым з’ездзе «Маладняка». Пры ацэнцы літаратурных твораў
часам кіраваўся больш ідэалагічнымі, чым эстэтычнымі крытэрыямі. У 1930 скончыў
літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педагагічнага ф-та БДУ. Вучыўся ў
аспірантуры, у 1932-34 быў навуковым супрацоўнікам секцыі літаратуры Інстытута
мовы, літаратуры і мастацтва Беларускай Акадэміі навук. У 1930-36 — выкладчык
МВПІ; у 1935 атрымаў званне дацэнта. Арыштаваны НКВД 26. 11. 1936, у 1938
асуджаны на 12 гадоў зняволення. Высланы на Калыму, працаваў доктарам у
лагерным медпункце, пазней — у псіхіятрычным аддзяленні клінікі. У 1945
пераведзены ў Тайшэт (Іркуцкая вобл.), у 1956 — у Карагандзінскую вобл.
Рэабілітаваны ў 1957. Пасля вызвалення жыў у Ленінградзе. Да літаратурнай дзейнасці
не вярнуўся, займаўся медыцынскімі даследаваннямі.
Літ.: Саламевіч Я. Адзін
з першых // ЛіМ. 1978, 21 крас.; БП, т. 1.
/Леанід Маракоў. Рэпрэсаваныя
літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы
Беларусі. 1794-1991. Энцыклапедычны даведнік у трох тамах. Т. I. Мінск. 2003.
С. 81-83./
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz